چرا به زعفران طلای سرخ می گویند؟
آیا این سوال برای شما پیش آمده که چرا به زعفران “طلای سرخ” می گویند؟
دلایل متعددی را می توان نام برد که چرا این ادویه گران بها در مقایسه با سایر ادویه ها قیمت بالاتری دارد و در نهایت چرا به آن “طلای سرخ” می گویند.
نگاهی به فرآیند کشت و برداشت پیچیده و زمان بر زعفران، خواص و فواید آن، جایگاه فرهنگی و تاریخی زعفران و در نهایت رنگ قرمز آن می تواند ما را به جواب سوال برساند. با ما همراه باشید تا نکات طلائی برای رسیدن به این سوال که چرا به زعفران طلای سرخ می گویند را بررسی کنیم.
ساختار گیاه زعفران
نام علمی گیاه زعفران “Crocus Sativus” است. بخش های مختلف این گیاه شامل:
پیاز: زعفران از پیازچه هایی به نام کروم (Corm) رشد می کند. این پیازچه ها چند ساله بوده و می توانند هر سال تولید گل کنند.
ساقه: زعفران دارای ساقه های نازک و بلند است که از پیازچه ها به سمت بالا رشد می کنند.
برگ ها: برگ های زعفران باریک، بلند و به رنگ سبز تیره هستند. این برگ ها از پایه ساقه ها رشد می کنند.
گل ها: گل های زعفران به رنگ بنفش و به تعداد زیادی در هر گیاه ظاهر می شوند. هر گل دارای سه کلاله (رشته) قرمز رنگ است.
کلاله ها: کلاله ها (رشته) بخش مهم و ارزشمند زعفران هستند که پس از جدا کردن از گل و خشک کردن، به عنوان رشته های زعفران استفاده شده و دارای عطر و طعم منحصر به فردی هستند.
کاشت و برداشت زعفران
فرآیند کاشت و برداشت در کشاورزی شامل مراحل مختلفی است. از جمله آنها شرایط آب و هوایی مناسب برای هر محصول می باشد.
شرایط آب و هوایی مناسب برای کشت زعفران
آب و هوای گرم و خشک: این گیاه به طور کلی در مناطقی با تابستان های گرم و خشک و زمستان های ملایم کشت می شود.
بارش کم: نیاز زعفران به بارش کم بوده و برای کشت در مناطقی با بارش زیاد مناسب نیست.
نور خورشید: این گیاه به مقدار نور زیاد احتیاج دارد و در مناطقی که آفتاب مستقیم دارند مناسب تر است.
دما: زعفران می تواند دمای زیر صفر را تحمل کند اما دماهای بسیار پایین یا یخ زدگی طولانی مدت می تواند به آن آسیب برساند.
به همین دلیل است که زعفران در مناطق خاصی کشت می شود.
از جمله کشورهایی که این گیاه پر ارزش در آن کاشت می شوند عبارتند از: ایران، هندوستان (ایالت کشمیر)، اسپانیا ، یونان، مراکش و افغانستان.
کاشت و رشد گیاه زعفران
بیایید با هم مراحل کاشت زعفران را بررسی کنیم. همانطور که گفته شد کاشت این گیاه به صورت پیاز می باشد.
کاشت پیاز (Com): شرایط آب و هوایی برای کاشت پیاز زعفران معمولا از اواخر تابستان تا اوایل پاییز است. در این زمان شرایط برای رشد پیاز عالی است.
جوانه زنی: با کاهش دما و افزایش رطوبت در پاییز، پیازها شروع به جوانه زنی و رشد می کنند.
گل دهی: گیاه زعفران غالبا در ماه آخر پاییز با توجه به شرایط آب و هوایی گل دهی می کند.
رشد برگ ها: برگ ها در طول زمستان و بهار رشد می کنند.
خواب تابستانی: دوره خواب زعفران معمولا از اواخر بهار آغاز شده و تا اواخر تابستان ادامه دارد. در این مدت برگ های زعفران خشک می شوند و گیاه به صورت ظاهری فعال نیست. اما پیازها در زیر خاک به صورت زنده باقی می مانند.
چرخه زندگی یک گل زعفران از کاشت تا برداشت حدود یک سال طول می کشد. زعفران گیاهی چند ساله است که با مراقبت صحیح می تواند برای سال ها محصول دهد.
فرآیند برداشت گل های زعفران
زمان برداشت گل های زعفران اکثرا در ماه آخر پاییز می باشد.
چیدن گل های زعفران: گل ها باید در ساعات اولیه صبح جمع آوری شوند، زمانی که گل ها تازه شکفته اند. در این زمان کلاله ها و گلبرگ ها آسیب کمتری می بینند.
جدا کردن کلاله ها (رشته ها): بعد از چیدن گل ها نوبت به جدا کردن کلاله ها یا رشته های قرمز رنگ از گلبرگ ها می رسد. این کار به صورت دستی و با دقت بالا انجام می شود تا کلاله ها آسیب نبینند.
خشک کردن کلاله ها: کلاله های خشک شده باید به سرعت خشک شوند تا از خراب شدن و کاهش کیفیت آن ها جلوگیری شود.
چالش ها و مشکلات در فرآیند برداشت
برداشت زعفران با چالش های مختلفی همراه است:
نیاز به نیروی کار زیاد و هزینه بالای برداشت به صورت دستی یکی از مهمترین این چالش ها است.
همچنین شرایط آب و هوایی نامناسب می تواند تاثیر منفی بر کیفیت و کمیت محصول بگذارد.
نگهداری و خشک کردن صحیح رشته ها زعفران نیز یکی از چالش های مهم دیگر است.
به دلیل نیاز به نیروی کار زیاد و فرآیند پیچیده برداشت، زعفران قیمت بالایی دارد.
تا اینجا با شرایط کشت و فرآیند پیچیده برداشت زعفران آشنا شدید و دلیل قیمت بالای آن را دانستید. اما زعفران خاصیت های فوق العاده ای دارد که باعث شده علی رغم قیمت بالا استفاده از آن جزء فرهنگ تمدن های کهنی مانند ایران قرار بگیرد.
خواص درمانی و دارویی زعفران
به طور خلاصه، زعفران فواید بی شماری برای سلامتی دارد که فراتر از کاربردهای آشپزی آن است. از بهبود خلق و خو و عملکرد شناختی گرفته تا تقویت و سلامت قلب و عروق، سلامت پوست و حتی مبارزه با سرطان از خواص درمانی زعفران بوده و واقعاً یک ادویه همه کاره و ارزشمند است.
محتوای آنتی اکسیدانی غنی، خواص ضد التهابی و توانایی پشتیبانی از عملکردهای مختلف بدن، زعفران را به یک عنصر ضروری در رژیم غذایی هر فردی که مراقب سلامتی اش است، تبدیل کرده است. شما می توانید برای اطلاع بیشتر از فواید زعفران مقاله ما در ارتباط با 19 خاصیت زعفران که نمی دانستید را مطالعه نمائید.
تاریخچه زعفران و جایگاه فرهنگی آن
نخستین شواهد استفاده از زعفران به حدود 3500 سال پیش در ایران و آسیای مرکزی برمی گردد.
در مصر باستان از زعفران برای تهیه عطرها و روغن های معطر استفاده می شد.
یونانیان و رومی‌ها نیز زعفران را برای درمان بیماری ها و بهبود خواب استفاده می کردند.
در دوران اسلام، دانشمندان معروفی همچون ابن سینا از خواص درمانی زعفران یاد کرده‌اند.
در دوران مدرن، این ادویه گرانبها در سراسر جهان برای آشپزی، درمان و سلامتی و تهیه محصولات آرایشی بهداشتی استفاده می‌شود.
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده زعفران به دلیل فرآیند کشت و برداشت پیچیده و زمان بر، قیمت بالا، رنگ سرخ، خواص درمانی و دارویی متعدد و جایگاه فرهنگی و تاریخی خود به عنوان “طلای سرخ” شناخته می‌شود.
آیا شما هم قبول دارید که زعفران طلای سرخ است؟