زعفران: از افسانه‌های کهن تا فرهنگ معاصر
در این مقاله از فروشگاه زعفران زلاله سعی داریم تا از منظری متفاوت به زعفران نگاه کنیم. شاید برای شما هم جالب و جذاب باشد که بدانید این ادویه سنتی ایران در سایر نقاط دنیا چه جایگاهی دارد؟
مارکو پولو در کتاب خود “سفرنامه” می‌نویسد:
“زعفران در ایران به عنوان یکی از ادویه های مهم و با ارزش شناخته می‌شود و از آن برای تهیه غذاها و داروها استفاده می‌شود.”
مارکو پولو، جهانگرد و نویسنده معروف ونیزی در سال‌های ۱۲۹۴ تا ۱۳۰۶ میلادی به سرزمین‌های شرقی، از جمله ایران، سفر کرد. او از کشاورزان ایرانی و توانایی آنها در کشت و برداشت زعفران تعجب کرده و این ادویه را به عنوان یکی از عجایب و زیبایی های شرق نام برده است.
افسانه های کهن یونان و زعفران
نام علمی گیاه زعفران Crocus sativus است. اما می دانید چرا این نام را روی زعفران گذاشته اند؟
اسامی علمی گیاهان ریشه یونانی دارد. در اساطیر یونانی انسان ها پس از مرگ به گیاه یا گل تبدیل می شوند.
زعفران در اسطوره‌های یونانی جایگاه ویژه‌ای داشته و به عنوان نمادی از عشق، زیبایی، و تقدس معرفی شده است. این داستان ها نشان دهنده ارزش و اهمیت زعفران در فرهنگ های باستانی و تاثیر آن بر زندگی مردم آن زمان است.
داستان عشق غم انگیز هرمس و کروز
در افسانه های یونان یک از معروف ترین خدایان هرمس بود. او خدای پیام رسان و سفرهای سریع بود. هرمس دوستی جوان و مهربان به نام کروز داشت که با هم دوستی عمیقی داشتند.
روزی، هرمس و کروز در حال بازی و رقابت بودند. ناگهان هرمس به طور تصادفی به کروز آسیب رساند و او را به قتل رساند.
هرمس از شدت اندوه و غم، تصمیم گرفت تا خون کروز را به یک گل زیبا و معطر تبدیل کند. او از قدرت‌های الهی خود استفاده کرد و خون کروز را به گل زعفران تبدیل کرد. گل زعفران نمادی از دوستی و عشق عمیق بین هرمس و کروز شد.
از این رو نام زعفران از کلمه یونانی (krokos) به معنای زعفران گرفته شده و به نام علمی Crocus sativus تبدیل شده است.
افسانه کریسوس و اسمیلاکس
کریسوس جوان زیبا و مهربان یونانی به شدت عاشق یک پری به نام اسمیلاکس شده بود. عشق آنها بسیار عمیق و واقعی بود. اما رابطه آنها به دلیل تفاوت های بین دنیای انسان ها و دنیای پریان با مشکلات زیادی مواجه شده بود.
خدایان یونانی، که همیشه به عشق‌ها و تراژدی‌های انسانی علاقه مند بودندرابطه این دو را تحت نظر داشتند.
در نهایت، خدایان کریسوس را به دلیل ناتوانی در ادامه این رابطه عاشقانه به یک گل زعفران تبدیل کردند. این تبدیل به عنوان نمادی از عشق عمیق و ابدی کریسوس به اسمیلاکس در نظر گرفته شد.
زعفران و خواص دارویی آن از نگاه دانشمندان غربی و شرقی
زعفران به دلیل خواص درمانی متعددی که دارد، قرن‌هاست که مورد توجه طبیبان و طب سنتی قرار گرفته است. این گیاه دارای ترکیباتی است که می‌تواند به بهبود وضعیت روحی، جسمی و بهبود سلامت و کیفیت زندگی افراد کمک کند.
فیثاغورث و زعفران
فیثاغورث فیلسوف و ریاضیدان معروف یونان باستان در سال 582 پیش از میلاد در یونان به دنیا آمده بود. او به دلیل نظریه‌ها و مطالعات خود در زمینه ریاضیات و موسیقی شناخته شده است. همچنین او علاقه مند به گیاه‌شناسی و خواص درمانی گیاهان نیز بوده است.
او معتقد بود که زعفران این توانایی را دارد تا ذهن‌ها را باز کند و تفکر خلاق را تحریک کند و زعفران با روشنگری و ارتباط الهی مرتبط می دانست.
فیثاغورث و شاگردانش زعفران را در جلسات فلسفی خود زعفران مصرف می‌کردند تا بتوانند به سوالات پیچیده ریاضیات و فلسفه پاسخ دهند.
طب سنتی آیورودا و زعفران
طب سنتی آیورودا یکی از قدیمی‌ترین سیستم های درمانی در جهان است که از هند سرچشمه گرفته و حدود ۷۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ سال قدمت دارد.
آیورودا بر اساس فلسفه‌های هندو و بودایی تأثیر گرفته و به تعادل بین بدن، ذهن و روح تأکید دارد. این سیستم درمانی از گیاهان دارویی، ماساژ، یوگا و رژیم‌های غذایی برای بهبود سلامتی استفاده می‌کند. آیورودا از زعفران به عنوان یکی از گیاهان مهم و مقدس استفاده می کند.
زعفران در طب سنتی آیورودا برای تعداد زیادی از معالجه های طبی همچون تقویت سلامت عمومی، کاهش اضطراب و افسردگی، بهبود گوارش و تقویت سیستم ایمنی استفاده می شود.
ابوعلی سینا و زعفران
ابن سینا دانشمند بزرگ ایرانی (370-428 قمری) که دارای آثار ویژه ای در زمینه پزشکی بوده در کتاب “قانون“ از زعفران به عنوان گیاهی با خواص دارویی و مفید یاد کرده است.
بوعلی سینا در مورد زعفران از خواص زعفران و تأثیرات مفید آن بر سلامتی بدن و به خصوص در درمان بیماری های قلبی و عروقی سخن گفته است. زعفران به دلیل دارا بودن خاصیت ضد التهابی و ضد بیماری زا، می تواند به بهبود سلامتی کمک کند.
او توصیه کرده است که زعفران می تواند به عنوان مُدِر(ادرار آور)، محرک قوای جنسی، مفرح و شادی آور باشد. همچنین او از زعفران به عنوان گیاهی که می تواند در بهبود خستگی چشم و رفع استحاله ماکول (پیری چشم) موثر باشد، نیز نام برده است.
زیبایی و بهداشت پوست با زعفران
زعفران دارای خواص ضد التهابی، ضد باکتریایی، روشن کننده ، مرطوب کننده و بهبود بافت پوست را دارد. این خواص باعث شده که شرکت های تولید کننده محصولات آرایشی و بهداشتی از زعفران استفاده کنند. البته ردپای استفاده از زعفران برای زیبایی پوست در زمان های دور هم دیده می شود.
ملکه کلئوپاترا و استفاده از زعفران
ملکه کلئوپاترا آخرین فرعون مصر بوده و 69 سال قبل از میلاد مسیح درگذشت. یکی از معروف ترین و زیباترین شخصیت های مصر بوده است. او به خاطر جذابیت و زیبایی بسیار شناخته شده بود و از این ویژگی ها در امور سیاسی استفاده فراوانی می کرده است.
جالب است بدانید که او از زعفران برای مراقبت از پوست خود و افزایش شفافیت و درخشانی آن استفاده می‌کرده است.
ملکه کلئوپاترا در حمام‌های خود از زعفران خود به عنوان عطر و استفاده از خواص زیبایی و بهداشتی زعفران برای پوست بهره می‌برده است.
جایگاه زعفران در فرهنگ امروزی
همانطور که گفتیم زعفران از زمان های گذشته همیشه جایگاه ویژه ای در فرهنگ و تمدن ها داشته است. حتی در زمان حاضر نیز در کشورهایی که تولید زعفران دارند جشنواره های جذاب زعفرانی برپا می شود.
جشنواره زعفران در ایران
ایران دارای قدمت 3500 ساله در زمینه کشت زعفران است ولی متاسفانه توجه به جشنواره های زعفرانی به طور رسمی تنها در سال های اخیر رخ داده است. روز ملی زعفران در ایران در سال ۱۳۹۹ تصویب شد و برای اولین بار در آبان سال1403 جشنواره روز ملی زعفران در مشهد برگزار شد.
برخی از فعالیت های برنامه ریزی شده برای جشنواره روز ملی زعفران شامل: نمایشگاه به منظور عرضه مستقیم زعفران توسط تولیید کننده، کارگاه های آموزشی برای تولید کنندگان زعفران، مسابقات برداشت گل زعفران و آشپزی با زعفران می باشد.
جشنواره زعفران در اسپانیا
جشنواره زعفران “Fiesta de la Rosa del Azafrán” بیش از ۵۰ سال است که در شهر Consuegra اسپانیا هر ساله در پاییز برگزار می شود.
یکی از جذاب‌ترین بخش‌های جشنواره، مسابقات برداشت زعفران است. در این مسابقات، شرکت کنندگان باید در مدت زمان معین، بیشترین میزان زعفران را با دقت و سرعت برداشت کنند.
گروه‌های موسیقی و رقص محلی در طول جشنواره برنامه‌های متنوعی اجرا می‌کنند.
در طول جشنواره انواع غذاهای محلی و خوراکی های مرتبط با زعفران ارائه می‌دهند. از جمله این غذاها می‌توان به پائیا با زعفران و سوپ‌های محلی اشاره کرد.
در جشنواره، کارگاه هایی برای آموزش کشت و برداشت زعفران و همچنین استفاده‌های مختلف از این ادویه برگزار می شود.
جشنواره زعفران در سایر کشورها
در سال های اخیر در برخی کشورها مانند یونان، مراکش، افغانستان و هند که در آنها زعفران کشت می شود نیز جشنواره زعفران برگزار می شود.
هدف از اجرای این جشنواره ها علاوه بر آنکه ترویج کشت زعفران به عنوان یک محصول کشاورزی بوده، بلکه به منظور حفظ فرهنگ و سنت های محلی نیز می باشد.
فروشگاه اینترنتی زعفران زلاله
در فروشگاه اینترنتی زعفران زلاله، ما زعفرانی با کیفیت عالی که مستقیما از بهترین مزارع تهیه شده است را در اختیار شما قرار می دهیم.
تضمین کیفیت، تنوع خرید